از زمان پیدایش کامپیوترها تعامل بین انسانها و کامپیوتر بسیار زیاد شد. کامپیوترها دلیل پیشرفت بشر در کل جهان شد. این روابط نه تنها برای انسانها بلکه باعث پیشرفت و اختراع ماشین‌های برقی شد. رابط کاربری در ایام قدیم بیشتر به صورت فیزیکی و حضوری بود که هزینه و مسافت زیاد باعث منصرف شدن مشتری از خرید یا سرمایه گذاری بود. با تعامل بین انسان و دیجیتال اکثر خریدها،سرمایه گذاری‌ها و... آنلاین شد. البته این اصول تعامل باید به درستی و کاربری طراحی شود در غیر اینصورت باعث ضررهای مالی یا حتی جسمی خواهد شد و سلامتی انسانها به خطر می‌افتد. در ادامه مطلب به بحث رابط کاربری چیست و اصول طراحی رابط کاربری می‌پردازیم.
رابط کاربری یاUser Interface (UI) یکی از مفاهیم اساسی در طراحی و توسعه نرم‌افزارها و سیستم‌های دیجیتال است که به واسطه‌ای بین کاربران و دستگاه‌ها تبدیل شده است. این مفهوم شامل مجموعه‌ای از ابزارها و عناصر دیداری مانند پنجره‌ها، آیکون‌ها، دکمه‌ها و منوهاست که به کاربران امکان تعامل آسان و کارآمد با سیستم‌ها را می‌دهد. طراحی رابط کاربری به گونه‌ای انجام می‌شود که تجربه کاربری را بهبود بخشیده و استفاده از نرم‌افزارها و دستگاه‌ها را ساده‌تر و لذت‌بخش‌تر کند. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش وابستگی به دستگاه‌های دیجیتال، اهمیت طراحی رابط کاربری کاربرپسند بیش از پیش نمایان شده است.
رابط کاربری چیست؟
رابط کاربری نقطه تماس بین انسان و کامپیوتر است. هر فناوری که به عنوان کاربر با آن تعامل داشته باشید، بخشی از رابط کاربری است. به عنوان مثال، صفحه نمایش، صداها، ماشین برقی و... نوعی رابط کاربری برای سهولت استفاده انسان از کامپیوتر است. اگر اصول طراحی رابط کاربری به درستی انجام نمی‌شد هیچگاه تکنولوژی پیشرفت نمی‌کرد. البته این قوانین هر سال بروز رسانی می‌شوند. و یکی از مفهوم رابط کاربری چیست قوانین مخصوص طراحی روابط کاربری است. طراحی رابط کاربری فراتر از زیبایی شناسی است و عواملی مانند پاسخگویی، عملکرد و دسترسی را در نظر می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: قیمت طراحی لوگو
قوانین طراحی روابط کاربری چیست؟
همانطور که در روابط کاربری چیست اشاره شد. اصول طراحی رابط کاربری شامل چند مورد اساسی و ضروری است.
- قالب: قالب شما باید متناسب به دستگاه کاربران باشد. استانداردها برای کامپیوتر، موبایل و ماشین‌های برقی طراحی شده است. برای اطلاع از این استانداردها باید به سایت‌های طراحی نرم افزارها، متخصصان طراحی نرم افزارها و... مراجعه کنید.
- محتوا مناسب: محتوا مناسب در سایت‌ها واپلیکیشن‌ها برای کاربران اهمیت زیادی دارد. مثلا در یک سایت خرید و فروش کفش از جزئیات ریز خود داری کنید و از اجناس دیگر برای فروش در سایت امتناع کنید.
- وضوح تصاویر: عکس‌های با کیفیت در آیکون‌ها یا پس‌زمینه‌ها باعث اشتیاق کاربران در دنبال کردن نرم افزار یا سایت می‌شود. البته نه تنها در کسب و کارها بلکه در طراحی نرم افزار اندروید و ios باید آیکون‌ها واضح و با کیفیت باشند. برای عکس‌ها و رنگ‌های واضح‌تر به روانشناسی رنگ لوگو دقت کنید.
- سهولت: در سایت‌ها از گزینه‌های ساده و کاربردی استفاده کنید. سعی داشته باشید که گزینه‌ها برای کاربران در جای درست قرار بگیرند و پیچیده نباشند. در غیر اینصورت از نرم افزار یا سایت شما برای خرید، فروش و سرمایه‌گذاری انصراف می‌دهند. همانطور که در رابط کاربری چیست اشاره شد، باید هر سال امکانات جدید و راحت‌تری برای سایت یا نرم افزار در نظر گرفته شود تا اصول رابط کاربری رعایت شود.
بیشتر بخوانید: طراحی لوگو
طراح رابط کاربری کیست؟
طراح رابط کاربری یا UI Designer فردی است که مکان قرارگیری المان‌های مختلف در صفحه، نحوه اجرای فرآیندها، نمایش پیام‌های هشدار و خطاها، طراحی منوها و دکمه‌ها و… را تعیین می‌کند تا کاربران بتوانند به سادگی با سیستم تعامل داشته باشند. لازم نیست که طراح رابط کاربری گرافیست حرفه‌ای باشد، اما آشنایی با طراحی و گرافیک می‌تواند کیفیت خروجی را به مراتب بهتر کند. این روزها، UI Designerها مهارت‌های متنوعی دارند و حتی به زبان‌های برنامه‌نویسی جاوااسکریپت، CSS و HTML نیز مسلط هستند. علاوه بر این، طراح رابط کاربری باید در تست‌های کاربردپذیری محصول نیز تخصص خوبی داشته باشد.
رابط کاربری سایت
وب‌سایت‌ها از مهم‌ترین درگاه‌های هر کسب و کار هستند که کاربران ممکن است مدت زمان زیادی را در آنها سپری کنند. اگر نتوانید با طراحی رابط کاربری مناسب، کاربران را به سادگی با سیستم خود ارتباط دهید، نمی‌توانید به موفقیت سایت امید داشته باشید. بنابراین، باید تلاش کنید تا علاوه بر زیبایی و جذابیت، امکان انجام سریع کارها و تعامل بهتر با سایت را فراهم کنید.
رابط کاربری موبایل
رابط کاربری موبایل، مشابه رابط کاربری سایت، باید از بهترین طراحی برخوردار باشد تا کاربران در صفحات کوچکتر از نمایشگر لپ‌تاپ و دسکتاپ بتوانند به راحتی با سیستم تعامل کنند. این رابط کاربری که همان رابط کاربری سیستم عامل دستگاه است، امکان اجرای دستورات و تعامل با منوها، دکمه‌ها، برنامه‌ها و اپلیکیشن‌ها را فراهم می‌کند. با توجه به محدودیت فضا در دستگاه‌های موبایل، طراحی باید هوشمندانه و دقیق باشد.
رابط کاربری اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها
رابط کاربری اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها اهمیت بسیاری دارد، چرا که فضای کافی در اختیار ندارید و باید کاری کنید تا کاربر به راحتی و به سرعت به موارد مورد نظرش دسترسی پیدا کند. رابط کاربری این اپلیکیشن‌ها باید جذاب، حرفه‌ای و مطابق با اصول طراحی روز باشد و در عین حال، سادگی و سرعت دسترسی را نیز فراهم کند.
طراحی UI شامل چه بخش‌هایی است؟
پس از آشنایی با طراحی رابط کاربری و اهمیت آن، باید بدانیم طراحی UI شامل چه بخش‌هایی می‌شود و یک طراحی حرفه‌ای و تخصصی باید چه اجزایی داشته باشد.
1. طراحی دیداری: قسمت بصری در طراحی رابط کاربری بسیار مهم است، چرا که اولین نقطه تماس کاربر با سیستم است. این بخش شامل استفاده درست از عکس‌ها، تایپوگرافی، طرح‌بندی، رنگ‌بندی و المان‌های تصویری است.
2. طراحی گرافیکی: این بخش به ترکیب حرفه‌ای و هنرمندانه تمام المان‌های بصری مانند عکس‌ها، تایپوگرافی و تصاویر متحرک می‌پردازد تا ظاهر گرافیکی و طراحی خلاقانه‌ای ارائه دهد.
3. رنگ‌بندی و هویت بصری: استفاده صحیح از روانشناسی رنگ‌ها، به‌کارگیری دقیق رنگ‌های مناسب برای بخش‌های مختلف و حفظ ساختار یکپارچه و هویت بصری از نکات مهمی است که باید در طراحی کاربری رعایت شود.
4. تایپوگرافی: نوشته‌ها و فونت‌ها بخش مهمی از طراحی رابط کاربری هستند؛ زیرا بیشتر پیام شما از طریق همین نوشته‌ها به کاربر منتقل می‌شود و باید خوانایی کامل، زیبایی و اندازه درست داشته باشند.
اهمیت طراحی رابط کاربری چیست؟
اصول طراحی رابط کاربری یک چرخه منظم در تکنولوژی است که باعث پیشرفت کسب و کارها و زندگی روزمره شده است. همچنین می‌تواند یک برند را تا حد امکان معروف کند.
- وفاداری: طراحی رابط کاربری با حفظ تمام قوانین گفته شده باعث وفاداری مشتری یا کاربران عادی در ویندوز، مک و... می‌شود. اکثر کسب و کارهای موفق با اصول رابط کاربری حداقل حدود 100 مشتری وفادار خواهند داشت.
- کسب در آمد: با اصول رابط کاربری به یک در آمد مشخص و حتی بالا دست یابی خواهید داشت. البته نه تنها باعث کسب درآمد می‌شود بلکه اسپانسر یا سرمایه‌گذاران زیادی جذب کسب و کار شما خواهند شد.
وظایف طراحان رابط کاربری چیست؟
- پژوهش: برای طراحی یک محصول، باید از نیازهای کاربر و نیازهای آنها اطلاع داشته باشید. تحقیقات کاربر به درک کاربران و مشکلات آنها کمک می‌کند.. روش‌های مختلفی برای انجام تحقیقات کاربر وجود دارد، به عنوان مثال، می توانید از گوگل یا سایر موتورهای جستجو برای اطلاع از نحوه تعامل کاربران با محصولات موجود در بازار استفاده کنید. این محصولات چگونه طراحی و توسعه می‌یابند؟ آیا کاربران از کار روی آن محصولات راضی هستند؟ آیا بهبودهای مورد نیازی وجود دارد که بتوانید در محصول آینده خود انجام دهید؟ یا معنای پنهان رنگ لوگو چیست؟ و... بپردازید.
- سناریوها برای مشتریان هدف: سناریوهای کاربری خاصی را تعریف کنید که در آن یک کاربر خاص می‌خواهد با استفاده از محصول شما به هدف خاصی دست یابد. سپس در مورد بهترین تجربه ممکن برای کاربران برای تکمیل آن سناریو فکر کنید. تنها زمانی که بدانید چه کسی روی محصول شما چه کاری انجام خواهد داد، و چگونه و چرا این کار را انجام می دهد، می توانید طرحی را تعریف کنید که دقیقاً با نیازهای واقعی مطابقت داشته باشد.
- تست: یک تیم می‌تواند قابلیت استفاده از نمونه اولیه را به محض اتمام آزمایش کند. دریافت نظرات کاربران واقعی یک محصول برای تعیین اینکه چقدر رابط کاربر پسند است و اینکه آیا کاربر می‌تواند اهداف خود را با استفاده از محصول انجام دهد یا خیر بسیار مهم است. بعد از آزمایش یک طراحی نهایی برای کاربران قرار داده می‌شود.
- ویرایش: اگر موضوع‌ها تغییر کرده باشند طراحی مجدد مورد نیاز است. اگر یک محصول نیاز به طراحی مجدد داشته باشد، تیم فرآیند را از ابتدا شروع می‌کند، تحقیقات را انجام می‌دهد، آخرین نقشه سایت و وایرفریم را می‌سازد. در واقع ویرایش برای بروز رسانی بسیار حائز اهمیت است.
اصول رابط کاربری سایت
اجزایی مانند جعبه‌های جستجو، دکمه‌ها ، کل قالب‌ها و طرح‌بندی‌های صفحه، الگوهای طراحی رابط کاربری برای ایجاد تجربه‌های کاربر پسند و لذت‌بخش برای اپلیکیشن‌ها و سایت‌ها ضروری هستند. اما در سایت چند اصول رابط کاربری بسیار اهمیت دارد.
- برگه‌ها: یک تیم طراحی باید دقیقاً مشخص کند که چه صفحه‌هایی باید طراحی شوند. برگه‌ها به ساختار محتوا در صفحاتی که محتوا باید در مرکز باقی بماند کمک می‌کند. زمانی که مخاطب وارد سایت می‌شود با دیدن موضوع اصلی دسته‌بندی‌ها به هدف خود دستیابی خواهد داشت.
- منوی کشویی: فهرستی از گزینه‌ها که تنها زمانی آشکار می‌شوند که کاربر روی آن منطقه کلیک کند یا ماوس را نگه دارد. این موارد زمانی استفاده می‌شوند که فضا کم باشد و اکثر گزینه‌ها برای منظم بودن سایت در این منو استفاده خواهد شد.
- ثبت حساب: ثبت حساب باعث امنیت و اعتماد در بین کاربران خواهد شد. این گزینه حساب شامل رمز و احراز هویت می‌باشد.
- سبد خرید: این گزینه شامل جزئیات خرید مانند تعداد و انواع سفارش خواهد شد. با این گزینه کاربران خرید‌های خود را ذخیره میکنند و در آخر با یک درگاه پرداخت مجازی سفارش خود را ثبت خواهند کرد.
- اشتراک گذاری اجتماعی: این الگوی طراحی رابط کاربری به اشتراک گذاری محتوا یا تجربیات یک محصول در یک سایت برای تعامل مشتریان و جذب مشتریان زیادتر کمک خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: طراحی بسته بندی
سخن پایانی
در مفهوم رابط کاربری چیست متوجه شدید که رابط کاربری به ابزاری اطلاق می‌شود که از طریق آن کاربر با یک سیستم کامپیوتری، برنامه نرم افزاری یا هر دستگاه دیجیتال دیگری در تعامل است. اصول رابط کاربری باعث وفاداری و کسب درآمد بیشتر برای کسب و کارها خواهد شد که این اصول و قوانین شامل قالب استاندارد، محتوا مناسب، عکس واضح و سهولت خواهد شد. طراحی رابط کاربری موثر شامل چیدمان متفکرانه عناصر، از جمله دکمه‌ها، منوها، فرم‌ها و عناصر گرافیکی است که مجموعاً رابط کاربری را تشکیل می‌دهند. از طریق طراحی تکراری و تست قابلیت استفاده، طراحان رابط کاربری را اصلاح و تکرار میکنند و در تلاشند تا رابطی ایجاد کنند که با انتظارات کاربران همسو باشد و به آنها اجازه دهد وظایف را به نحو احسن انجام دهند.
