جهان ما با نشانه‌ها احاطه شده است و ما روزانه بدون این که دقت و تمرکز چندانی به خرچ دهیم، به رمزگشایی نمادها و نشانه‌ها می‌پردازیم. از تابلوهای جاده گرفته تا صفحه کلید کامپیوتر، از نمایشگر لوازم خانگی گرفته تا برچسب‌های شستشو روی لباس‌ها و... همگی نشانه‌هایی هستند که به ما اطلاعاتی را در زمینه‌های مختلف ارائه می‌دهند. به این طرح‌ها و نمادهایی که ما روزانه با آن‌ها در ارتباط هستیم پیکتوگرام یا تصویر نگاشت می‌گویند که یکی از ساده‌ترین و محبوب‌ترین اشکال طراحی بصری داده‌ها است و برای مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. طراحی پیکتوگرام یکی از داغ‌ترین مباحث حال حاضر دنیای دیزاین و گرافیک می‌باشد که در این مقاله قصد داریم به روش انجام طراحی پیکتوگرام بپردازیم.
طراحی پیکتوگرام چیست؟
طراحی پیکتوگرام نوعی تصویرسازی برای ارتباط بصری است که در آن از نمادهای ساده برای انتقال پیام‌های پیچیده استفاده می‌کنند. امروزه، پیکتوگرام‌ها در طیف وسیعی از کاربردها، از تابلوها و آرم‌های خیابانی گرفته تا کتابچه‌های راهنما و طراحی بسته‌بندی و همچنین در موردهای جدیدتر مثل نرم افزارها و اپلیکیشن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به‌طور کلی می‌توان گفت، پیکتوگرام‌ها اغلب برای کمک به مردم برای درک سریع و آسان دستورالعمل‌ها یا هشدارها به‌کار می‌روند. طراحی پیکتوگرام‌ها علاوه بر این که داده‌های شما را زیباتر می‌کنند، آن‌ها را به‌یادماندنی‌تر نیز می‌کنند. اگر به طراحی برخی اینفوگرافی‌ها دقت نمایید، متوجه خواهید شد که یکی از ویژگی‌های اصلی بهترین اینفوگرافی‌ها، استفاده از پیکتوگرام برای بالا بردن جذابیت بصری طراحی و همچنین ارائه پیچیده‌ترین مفاهیم و اطلاعات در قالب یک تصویرنگاشت حرفه‌ای و جذاب می‌باشد.
بیشتر بخوانید: برند شخصی چیست؟
تاریخچه استفاده از پیکتوگرام
تاریخچه استفاده از پیکتوگرام‌ها به حدود 3 هزار سال قبل از میلاد مسیح بازمی‌گردد؛ زمانی که انسان‌ها از پیکتوگرام‌ها برای برقراری ارتباط استفاده می‌کردند. اولین نمونه‌های شناخته شده از پیکتوگرام‌ها در غارهای Lascaux در فرانسه یافت شدند. اعتقاد بر این است که این نمادهای ماقبل تاریخ به عنوان نوعی ارتباط بین اعضای جوامع شکارچی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در دوران مدرن، پیکتوگرام‌ها به طور گسترده در زندگی روزمره برای برقراری ارتباط سریع و آسان از طریق پیام‌های نمادین استفاده می‌شوند. آن‌ها را می‌توان در علائم، برچسب‌ها، بسته‌بندی‌ها، وب سایت‌ها، برنامه‌ها و حتی در بهترین لوگوهای طراحی شده برای پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی مانند توییتر و اینستاگرام یافت. همچنین از پیکتوگرام‌ها اغلب در مواد آموزشی استفاده می‌شود تا به کودکان کمک کند مفاهیم یا ایده‌های جدید را به شکل مؤثرتری یاد بگیرند.
بیشتر بخوانید: تاریخچه طراحی لوگو
کاربردهای مختلف پیکتوگرام
همان‌طور که گفته شد، پیکتوگرام‌ها را می‌توان برای اهداف مختلف استفاده کرد. آن‌ها می‌توانند برای اعلام اطلاعات ایمنی در مکان‌های عمومی مانند فرودگاه‌ها و ایستگاه‌های قطار و مترو استفاده شوند. همچنین اغلب در مواد آموزشی مانند کتاب‌های درسی و کاربرگ‌ها و همچنین بر روی برچسب‌های بسته‌بندی محصول برای ارائه اطلاعات در مورد مواد تشکیل دهنده یا هشدارهایی در مورد خطرات احتمالی استفاده می‌شود.
علاوه بر این، پیکتوگرام‌ها معمولا در کمپین‌های تبلیغاتی برای کمک به ایجاد تصاویر به یاد ماندنی از برندها استفاده می‌شوند. همچنین می‌توان از آن‌ها به عنوان یک افزونه بصری جذاب در اینفوگرافی‌ها استفاده نمود و بدین ترتیب سطح تعامل خواننده با اطلاعات و میزان ماندگاری داده‌ها در ذهن مخاطب را بهبود بخشید.
یکی دیگر از کاربردهای پیکتوگرام در طراحی کاتالوگ و اپلیکیشن می‌باشد که می‌تواند بخش‌های مختلف یک پلتفرم را بدون استفاده از کلمات اضافی و یا گرفتن فضای زیاد در طراحی به مخاطب نشان دهد و از این نظر یک ابزار قدرتمند جهت ارتقای سطح کاربرپسند بودن یک نرم افزار مورد استفاده قرار می‌گیرد. از پیکتوگرام‌ها در حوزه طراحی سایت به کرات استفاده می‌شود؛ چرا که یک ابزار کاربردی برای تعیین محل دقیق و راحت بخش‌هایی مثل سبد خرید، پروفایل، دسته‌بندی‌ها و... می‌باشد.
حوزه طراحی لوگو نیز یکی دیگر از موارد کاربرد پیکتوگرام‌ها در دنیای طراحی گرافیک می‌باشد. بسیاری از برندها برای ماندگاری لوگوی خود در ذهن مخاطب از طراحی پیکتوگرام به عنوان نمادی برای برند خود استفاده می‌کنند که علاوه بر جذابیت بصری بالا، می‌تواند ارتباط خوبی با مخاطب جهت ارائه اطلاعاتی در خصوص زمینه فعالیت و یا ارزش‌های سازمانی برند برقرار کند.
بیشتر بخوانید: طراحی لوگو پوشاک
آموزش طراحی پیکتوگرام
بعد از آشنایی با پیکتوگرام و کاربردهای مختلف آن، شاید این سوال به ذهن شما خطور کند که طراحی پیکتوگرام چیست؟ و روش انجام طراحی پیکتوگرام به چه صورت است؟ برای طراحی یک پیکتوگرام موفق و تاثیرگذار باید مراحل زیر را در نظر گرفت:
- تعیین هدف: طراحی یک پیکتوگرام موفق مستلزم بررسی دقیق پیامی است که در نظر گرفته شده است. ابتدا، مشخص کنید که هدف پیکتوگرام چیست و برای برقراری ارتباط به چه پیامی نیاز دارید؟ علاوه بر این باید نوع کاربرد پیکتوگرام را بررسی نمایید. این که آیا قرار است از پیکتوگرام در یک اینفوگرافی استفاده نمایید یا طراحی لوگو؟ و همچنین سایر مواردی که می‌توان از پیکتوگرام استفاده نمود را مشخص نمایید.
- تعیین نماد مرتبط: زمانی که هدف از طراحی پیکتوگرام و پیامی که می‌خواهید به مخاطب برسانید مشخص شد، باید به این سوال پاسخ دهید که چه نمادهایی به کارتان می‌آید؟ برای هر پیام و مفهومی نمادهای خاصی وجود دارد که با توجه به هدف شما می‌توان از آن‌ها استفاده نمود. در این مرحله از آموزش طراحی پیکتوگرام، در نظر بگیرید که چگونه می‌توان ایده را به صورت بصری به بهترین شکل نشان داد؟ استفاده از چه شکل یا نمادی موثرتر است؟
- استفاده از نمادهای مینیمال به جای پیچیده: به این فکر کنید که چه مقدار جزئیات باید در طرح گنجانده شود؟ جزئیات زیاد می‌تواند یک طرح را بیش از حد پیچیده و تفسیر سریع آن را دشوار کند، در حالی که جزئیات بسیار کم می‌تواند آن را در معرض سوء‌تعبیر قرار دهد. توجه داشته باشید که طرح شما باید حد‌الامکان مینیمال و ساده باشد، اما باید قابلیت ارسال هدف و پیام شما به مخاطب را به بهترین شکل ممکن داشته باشد.
- استفاده اصولی از رنگ‌ها: توجه به همنشینی رنگ‌ها در طراحی پیکتوگرام یکی از مهم‌ترین مراحل آموزش طراحی پیکتوگرام می‌باشد که باید با توجه به اهداف و پیامی‌که قصد ارائه آن دارید تعیین شوند. اگر از پیکتوگرام برای طراحی لوگو برای سایت و یا شرکت خود استفاده می‌کنید، قطعا به‌کارگیری پارت رنگ سازمانی در طراحی پیکتوگرام ضروری است.
- قابلیت ارتباط با مخاطب: هدف از طراحی پیکتوگرام ارسال یک پیام یا هشدار به مخاطب است؛ بنابراین روش انجام طراحی پیکتوگرام باید به گونه‌ای باشد که مخاطب بتواند به راحتی آن را درک کند. طبق استاندارد ISO، نمادها و پیکتوگرام‌ها باید در یک گروه آزمایشی تصادفی نمایش داده شوند و یک پیکتوگرام در صورتی پذیرفته می‌شود که حدود 67% از کاربران آن را به راحتی درک کنند.
- نحوه ارائه طرح: در نهایت، به این فکر کنید که چگونه طرح ارائه خواهد شد. آیا یک شکل کلی خواهد داشت که همه عناصر را به هم پیوند می‌دهد؟ آیا متن اضافی همراه تصویر وجود خواهد داشت؟ هنگام طراحی یک پیکتوگرام موفق که پیام مورد نظر خود را بدون سردرگمی یا ابهام به طور مؤثر منتقل می‌کند، باید همه این عوامل را در نظر گرفت.
بیشتر بخوانید: طراحی گرافیکی احساسی
تفاوت پیکتوگرام و لوگو چیست؟
پیکتوگرام‌ها و لوگوها هر دو عناصر طراحی گرافیکی هستند که برای انتقال پیام یا ایجاد هویت بصری برند استفاده می‌شوند. علی‌رغم این که هر دو نمادهای بصری هستند، تفاوت‌های مشخصی در عناصر طراحی و نحوه استفاده از آن‌ها در کمپین‌های برندسازی وجود دارد.
پیکتوگرام‌ها نمادهایی هستند که یک ایده یا مفهوم را نشان می‌دهند. آن‌ها اغلب در علائم، نقشه‌ها و سایر اشکال ارتباطی برای انتقال سریع پیام بدون استفاده از کلمات استفاده می‌شوند. به عنوان مثال، یک تصویر از ویلچر ممکن است برای نشان دادن ورودی قابل دسترس برای افراد ویلچری استفاده شود. از پیکتوگرام‌ها نیز ممکن است در برندسازی استفاده شود، مانند طراحی لوگو نمادین اپل که بر اساس یک پیکتوگرام ساده سیب طراحی شده است.
از سوی دیگر، لوگوها پیچیده‌تر از پیکتوگرام‌ها هستند و معمولاً شامل متن یا تصاویری هستند که به ایجاد هویت برای یک شرکت یا سازمان کمک می‌کنند. لوگوها اغلب دارای نمادهایی هستند که نشان دهنده اهداف یا ارزش‌های سازمان هستند، مانند نماد معروف نایک که به معنای سرعت و حرکت است. لوگوها همچنین می‌توانند به عنوان بخشی از یک کمپین برندسازی بزرگ‌تر برای ایجاد شناخت و وفاداری در بین مشتریان استفاده شوند.
بیشتر بخوانید: تاثیر لوگو در برند
سخن پایانی
پیکتوگرام‌ها از جمله نمادهای تصویری هستند که برای ارسال پیام، اعلان یا هشدار و یا برای ارائه اطلاعاتی در حوزه خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. تاریخچه استفاده از پیکتوگرام‌ها به هزاران سال قبل بازمی‌گردد اما شکل امروزی آن در مواردی مثل طراحی لوگو، اینفوگرافی‌ها، علائم جاده‌ای و... مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طراحی پیکتوگرام باید به مواردی از جمله اهداف و پیامی‌که قصد بیان آن را داریم، استفاده از نمادهای مرتبط و مینیمال و همچنین رنگ‌های مورد استفاده توجه نماییم.
